Հարցազրոյցը վարեց` ՍԻԼՎԻ ԱԲԷԼԵԱՆ
Վերջերս «Ազդակ» հարցազրոյց մը ունեցաւ արուեստագէտ Լենա Այտընեանին հետ` մօտէն հետաքրքրուելու համար անոր արուեստի ընթացքին եւ գործունէութեան մասին: Նշենք նաեւ, որ Լենա Այտընեանը նկարած է «Սփինըս»-ի գնումներու նոր քարտի պատկերը, որ նուիրուած է Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան 100-ամեակին: Քարտով կարելի է գնումներ կատարել «Սփինըս»-էն, կէտեր հաւաքել` գնումներու համաձայն, ապա զանոնք փոխանակել հայկական արտադրութիւններով եւ ծառայութիւններով:
«ԱԶԴԱԿ».- Խօսինք «Սփինըս»-ի պատրաստած գնումներու քարտին հայկական պատկերին մասին:
ԼԵՆԱ ԱՅՏԸՆԵԱՆ.-«Սփինըս»-ի տնօրէնութենէն հեռաձայն եկաւ, որ մայիս 28-ի 100-ամեակին առիթով գնումներու քարտ մը պիտի պատրաստեն հայկական պատկերով, որովհետեւ հայ յաճախորդներ շատ ունին: Խնդրեցին, որ պատկեր մը նկարեմ, որ յատուկ 100-ամեակի առիթով գծուած ըլլայ: 10 օր պայմանաժամ տուին: Ուրեմն այս քարտին նպատակը հետեւեալն է. յաճախորդները գնումներ կատարելէ ետք կէտեր կը հաւաքեն եւ զանոնք կրնան փոխանակել հայկական արտադրութիւններով ու ծառայութիւններով:
Մարտ 8-ին հաւաքական ցուցահանդէս ունէի եւ նեղ ժամանակի մէջ յաջողեցայ նկարել պատկերը: Հպարտ եմ, որ ինծի նման բան առաջարկուեցաւ:
Հրաւիրուեցայ «Սփինըս»-ի նոր մասնաճիւղի բացման հանդիսութեան, ուր նաեւ քարտերուն բացումը կատարուեցաւ: Հոն տեղադրուած էին նաեւ հայկական արտադրութիւններու եւ ծառայութիւններու կրպակներ: Բաւական հետաքրքրական էր: Ես ներկայացուցի ներկաներուն գծած պատկերիս խորհուրդին մասին: Պատկերիս վրայ կայ նուռը, որ պտղաբերութեան խորհրդանիշ է. իմ պատկերներուս մէջ միշտ ներկայ են կինն ու ծառը, որ հոգեկան ապահովութիւն կը խորհրդանշեն ինծի համար, պատկերիս մէջ ներկայ է նաեւ Ծիծեռնակաբերդը, անմոռուկը, Արարատ լեռը, ձեռագործ եւ եռագոյն, խաչեալի մը պատկերը նաեւ կայ, որ չարչարանքէ անցած ժողովուրդի մը խորհուրդը ունի. միշտ պատուհան մըն ալ կայ պատկերներուս մէջ:
Գիտէք` շատ ողջունելի նախաձեռնութիւն է տեղի ունեցածը: Կը մտածեմ, որ բոլոր հաստատութիւնները իրենց ծանուցումներուն համար ձեւ մը ստեղծեն ու արուեստի գործեր օգտագործեն, որպէսզի արուեստագէտը մէջտեղ չմնայ: Արուեստագէտներու գործերը կարելի է օգտագործել զանազան ասպարէզներու մէջ, քարտերու վրայ, ճաշարաններու մէջ: Եւ այսպէս` մուտք մը կ՛ըլլայ արուեստագէտին համար եւ քաջալերանք:
Կ՛երազեմ, որ արուեստագէտները տուն մը ունենան թանգարանի պէս, ուր կարենան ապրիլ եւ գործել, որպէսզի իրենց ծերութեան մէջ առանձին չմնան, եթէ մէկը չունենան:
«Ա.».- Խօսինք արուեստի ձեր անցած ուղիին մասին:
Լ. Ա.- 2002-էն ի վեր կը գծեմ: Մանկութենէս կը սիրեմ գծել: Մեծ հայրս նկարիչ էր. ան կանուխ մահացած է, եւ ես առիթ չեմ ունեցած անոր ծանօթանալու: Անոր պատկերներուն առջեւ կը հիանայի եւ կը գծէի զանոնք: Ծնողներս աւելի գիտական հակում ունին, անոնք նախընտրեցին, որ դեղագործութիւն ուսանիմ: Ուսանեցայ, բայց միշտ նեղութիւն կը զգայի: Փորձեցի սիրել դեղագործութիւնը, բայց դեղարանը զիս չսիրեց: Միշտ ալ բանի մը պակաս զգացած եմ` հակառակ ամէն բան ունենալուս: Կը զգայի տարօրինակ պարապութիւն, որ չէի կրնար բանով մը լեցնել: Իմ համալսարան ընդունուելու օրը մայրս իր հայրը տեսած էր երազին մէջ` տխուր վիճակով: Իմ ծնած օրս ալ մօրս կնքամայրը պատահմամբ Դամասկոս հնութեան խանութի մը մէջէն գնած է մեծ հօրս երկու պատկերները` եւ իրեն ղրկած: Այս երկու դէպքերը միշտ ալ հարցական մնացած են ինծի համար:
Դեղարանիս շէնքին մէջ կ՛աշխատէր նկարիչ Մարալ Փանոսեանը: Ես այդ շրջանին սկսած էի ձեռային աշխատանք ընել ժամանակս լեցնելու համար: Պատահմամբ Մարալին ծանօթայ դեղարանիս մէջ: Անոր ցոյց տուի 18 տարեկանիս գծած պատկերներուս ալպոմը: Մարալը 7-8 տարիէ հեռացած էր գծագրութենէն, բայց խոստացաւ դաս տալ ինծի: Շաբաթը անգամ մը, կու գար եւ երկու ժամ միասին կ՛աշխատէինք: Կը խնդրէր, որ բան մը պատրաստեմ, ես յաջորդ շաբաթ 20 օրինակ պատրաստած կ՛ըլլայի: Ան ըսաւ, որ եթէ այդպէս շարունակեմ, կրնամ ցուցահանդէսի մասնակցիլ: Ճիշդ այդպէս ալ եղաւ: Խմբական առաջին ցուցահանդէսս Սուք Պարղութի մէջ տուի: Մինչ այդ Մարալն ալ սկսաւ քաջալերուիլ եւ կրկին գծագրութեան աշխարհին մէջ մտաւ: Առաջին տարին 9 ցուցահանդէսի մասնակցեցայ. առտու, կէսօր, իրիկուն կը գծէի: Անցեալ տարի Հայաստան ցուցահանդէս տուի Պատմութեան թանգարանին մէջ: Ցուցահանդէսը մեծ հօրս յիշատակին էր եւ կը ներկայացնէր մեր ընտանիքի արուեստագէտ չորս սերունդները` մեծ հայրս, մօրաքոյրս, ես, քեռիիս աղջիկը, քոյրս եւ աղջիկս, որ հիմա Մարալին քով աշակերտ է: Այս ցուցահանդէսէն մէկ շաբաթ ետք մայրս ըսաւ, որ մեծ հայրս տեսած է երազին մէջ` շատ ուրախ վիճակի մէջ: Կը զգամ, որ անոր հոգին կարծես հանգչեցաւ: Մեծ հայրս տեքորի խանութ ունէր, եւ չէին գիտեր, որ կը գծէր: Նկարչութիւնը իրեն համար սիրողական գործ մըն էր: Ան իր պատկերները նուէր կու տար բոլորին:
«Ա.».- Ինչպէ՞ս կը կատարէք գոյներու ընտրութիւնը:
Լ. Ա.- Գոյները հոգեկանին հետ կապուած են: Պատկերներս կա՛մ կարմիրի վրայ են կա՛մ կապոյտ, կանաչ: Ինծի կ՛ըսեն, որ կապոյտ եւ կանաչ շատ կը գործածեմ, չեմ անդրադառնար: Երբ քով քովի դնեմ պատկերները, այն ատեն կ՛անդրադառնամ: Չեմ մտածեր գոյնի մասին, մինակը կու գայ. ինքզինքիս չեմ ստիպեր, որ գոյները փոխեմ: